ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
Για την «αναδιάρθρωση» του δικαστικού χάρτη της διοικητικής δικαιοσύνης
Στις αρχές του Μάρτη ψηφίστηκε στη Βουλή ο Ν. 5028/2023 με κύριο περιεχόμενο την κατάργηση των μεταβατικών εδρών στα Διοικητικά Δικαστήρια και την αντικατάστασή τους από τα «δικαστικά γραφεία τηλεματικής» στις 31.12.2026.
Το νομοσχέδιο, που ψηφίστηκε απ’ την κυβερνητική πλειοψηφία, αποτελεί έναν ακόμα κρίκο των συνεχών «μεταρρυθμίσεων» στον χώρο της Δικαιοσύνης, αποτελεί το πρώτο βήμα για τη συνολικότερη «επανεξέταση του χωροταξικού σχεδιασμού» των δικαστικών υπηρεσιών.
Η κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη και τις αντιδράσεις, αναδιπλώθηκε προσωρινά και δεν περιέλαβε στο νομοσχέδιο τις προτάσεις της Ομάδας Πικραμμένου για το κλείσιμο 14 Διοικητικών Πρωτοδικείων και 1 Διοικητικού Εφετείου. Η λογική του κόστους – οφέλους στην οργάνωση της δικαιοσύνης, όμως, παρέμεινε ατόφια στο νομοσχέδιο και αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία – σε επόμενο χρόνο – θα επιχειρηθεί ξανά να μπει λουκέτο σε δικαστικές υπηρεσίες.
Η αιτιολογική έκθεση του Ν. 5028/2023 είναι αποκαλυπτική. Σ’ αυτή θεωρείται ως «πεπαλαιωμένη» η άποψη ότι οι δικαστικές υπηρεσίες θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμες και να μην χρειάζεται να διανύσει κανείς εκατοντάδες χιλιόμετρα προκειμένου να βρει (όπως… ελπίζει) το δίκιο του.
Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η υπάρχουσα χωρική κατανομή των Διοικητικών Δικαστηρίων «βασιζόταν στα τότε ισχύοντα δεδομένα στη χώρα, καθώς και στην αντίληψη ότι η δυνατότητα πρόσβασης στη δικαιοσύνη ταυτιζόταν με τη φυσική εγγύτητα των πολιτών στα δικαστήρια».
Σ’ άλλο σημείο, σημειώνεται ότι ελήφθησαν υπόψη οι πρακτικές πέντε άλλων ευρωπαϊκών κρατών, τα οποία «προχώρησαν κατά την τελευταία δεκαετία σε μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος, δίνοντας διαφορετική βαρύτητα έκαστο, στις επιμέρους αρχές και στα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ), όσον αφορά στην αναμόρφωση του δικαστικού χάρτη, αλλά με κοινό υπόβαθρο, το γενικά καλό επίπεδο ηλεκτρονικού εκσυγχρονισμού και με κοινούς, εν πολλοίς στόχους».
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους στόχους, πρώτος – πρώτος τίθεται αυτός της «μείωσης του κόστους απονομής της δικαιοσύνης, με την αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των διατιθεμένων μεσών».
Πόσο πιο ξεκάθαρα να το πουν; Εκεί πάει το πράγμα, μ’ αυτό το κριτήριο θα προχωρήσει το επόμενο διάστημα το κλείσιμο δικαστικών υπηρεσιών, με τον Ν. 5028/2023 να αξιοποιείται ως «πιλότος» και για την πολιτική – ποινική δικαιοσύνη. Θυμίζουμε, άλλωστε, ότι ήδη στον νέο Κώδικα Δικαστηρίων (Ν. 4938/2022) προβλέπεται ως κριτήριο για τη συγχώνευση, κατάργηση, ίδρυση κλπ δικαστηρίων το «επίπεδο επιχειρηματικότητας» μιας περιοχής.
Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών αξιοποιείται σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, αφού χρησιμοποιείται ως «άλλοθι» για λουκέτο σε δικαστικές υπηρεσίες – κατάργηση οργανικών θέσεων και τη δημιουργία του «νέου είδους δικαστηρίων, των λεγόμενων “δικαστικών γραφείων τηλεματικής”», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση.
Στις «δίκες» στα «δικαστικά γραφεία τηλεματικής» ουσιαστικά καταργείται η αρχή της δημοσιότητας της δίκης, καθιστώντας τη δικαιοσύνη ακόμα πιο στεγανή και ελέγξιμη. Σε μια ακόμη περίπτωση, τα σημαντικά επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογικής προόδου δεν αξιοποιούνται προς όφελος των λαϊκών αναγκών, αλλά για την εξυπηρέτηση των αναγκών των λίγων.
Συνοψίζοντας, ο Ν. 5028/2023 εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό για μια δικαιοσύνη πιο φιλική για τους λίγους και πιο εχθρική για τους πολλούς, που θα τρέχει σαν τον άνεμο όταν πρόκειται για τα μεγάλα συμφέροντα (βλ. Απόφαση Ολομελείας Αρείου Πάγου για τους πλειστηριασμούς) και θα καθυστερεί σαν τη χελώνα όταν πρόκειται για τις υποθέσεις του λαϊκού κόσμου.
Γιατί αν πραγματικά, η κυβέρνηση – όπως διατείνεται – ήθελε να καταστήσει πιο εύκολη την πρόσβαση στη δικαιοσύνη δεν θα δημιουργούσε «δικαστικά γραφεία τηλεματικής» αλλά θα αύξανε τη χρηματοδότηση της δικαιοσύνης, θα κάλυπτε τις χιλιάδες κενές οργανικές θέσεις δικαστικών υπαλλήλων, θα ικανοποιούσε τα δικαία αιτήματά μας, θα καταργούσε τα δικονομικά εμπόδια, τα υψηλά παράβολα που αποτρέπουν την πλειονότητα των πολιτών απ’ την προσφυγή στα δικαστήρια.
Καλούμε όλες τις συναδέλφισσες και όλους τους συναδέλφους να βρίσκονται σε επιφυλακή, να μην επιτρέψουμε να προχωρήσουν αυτοί οι σχεδιασμοί και η «αναδιάρθρωση» του δικαστικού χάρτη να μείνει στο χαρτί!
